poniedziałek, 31 października 2011

Otwarte dla wszystkich/ Open to All

"Otwarte dla wszystkich" to film o bibliotekach z Programu Rozwoju Bibliotek. Można się z niego dowiedzieć jakie usługi  oferują biblioteki publiczne swoim mieszkańcom , dlaczego to robią, co dał im udział w PRB.

Zachęcamy do obejrzenia. Film ma też angielskie napisy.

OTWARTE DLA WSZYSTKICH

Warsztaty dla trenerek i bibliotekarek - Dzień 2
















Warsztaty z planowania rozwoju biblioteki












Zdjęcia z wizyty gruzińskich bibliotekarek w Polsce w dn.25.09 - 1.10.2011

Grupa gruzińskich bibliotekarek w Warszawie

Na spotkaniu w siedzibie Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego



Z wizytą w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego














poniedziałek, 17 października 2011

Rozwój lokalnych bibliotek jako centrów wiedzy, informacji i kultury – wizyta studyjna gruzińskich bibliotekarek w Polsce, wrzesień 2011




Geneza i charakterystyka projektu

Wizyta studyjna jest kontynuacją zrealizowanego przez FRSI w 2010 roku pilotażowego projektu pn. Rozwój osobisty i podwyższenie kwalifikacji zawodowych bibliotekarek drogą do integracji środowiska lokalnego i poprawy jakości życia mieszkańców w wybranych municypalitetach regionu Imeretii (współfinansowanego w ramach programu polskiej pomocy zagranicznej MSZ RP w roku 2010). Wizyta ma na celu wspieranie środowiska bibliotekarskiego w wybranych regionach zachodniej Gruzji (Imeretia i Guria) w działaniach na rzecz jego rozwoju i lepszego zaspakajania potrzeb mieszkańców (użytkowników bibliotek). W programie wizyty przewidziano odwiedziny w bibliotekach gminnych Mazowsza i województwa warmińsko-mazurskiego, w bibliotekach i instytucjach kultury w Warszawie oraz w bibliotece wojewódzkiej w Olsztynie - mające na celu wymianę doświadczeń pomiędzy bibliotekarkami z Gruzji i z Polski - a także 3-dniowe szkolenie.

Doświadczenie niezbędne w pracy ze środowiskiem bibliotekarskim FRSI czerpie z prowadzonego w Polsce Programu Rozwoju Bibliotek (2009-2013). Trenerzy szkolący kadry gruzińskie muszą się wykazać znajomością bibliotek i praktyką pracy z bibliotekarzami. Programy wizyty, szkoleń i warsztatów są uzgadniane i konsultowane ze stroną gruzińską, która uczestniczy w ich przygotowaniu jak również odpowiada za dostosowanie ich do warunków gruzińskich.

Pomysłodawcą i realizatorem projektu jest Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. Partnerzy ze strony gruzińskiej to Insitute of Values z Tbilisi oraz Główna Biblioteka Naukowa miasta Kutaisi im. I. Czawczawadze. Partnerzy współpracowali przy przygotowaniu projektu i wspólnie gromadzili fundusze na jego realizację.

Projekt jest finansowany w ramach Programu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności RITA/STP - Wizyty Studyjne w Polsce 2011 realizowanego przez Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego oraz w ramach Programu Wschód-Wschód Partnerstwo ponad granicami (ang.: East-East Partnership Beyond Borders) prowadzonego przez Open Society Foundation Georgia z Tbilisi.

Realizacja projektu na rzecz bibliotek w Gruzji w roku 2010 pokazała gotowość do zmian w kierunku rozwoju własnego i kształtowania nowych funkcji biblioteki wśród bibliotekarzy z Imeretii jak również ogromny potencjał tkwiący w bibliotekach jako instytucjach kultury, centrach wiedzy i informacji oraz w ich pracownikach. Aktywność władz lokalnych oraz użytkowników bibliotek w czasie realizacji projektu pokazała, że rozszerzenie i unowocześnienie działalności przez biblioteki automatycznie stawia je w centrum uwagi społeczności lokalnej i jest doceniane zarówno przez użytkowników jak i władze (np. dofinansowanie drobnych remontów, instalacji telefonów, ustanowienie linii autobusowej do biblioteki przez władze gminne, współorganizacja działań biblioteki na rzecz społeczności lokalnej przez mieszkańców osiedla).

Wnioski i rekomendacje z ewaluacji projektu wskazują na najważniejsze deficyty i wynikające z nich potrzeby środowiska bibliotekarskiego w Gruzji, a są to:
  • konieczność rozwijania umiejętności bibliotekarzy w zakresie wykorzystania nowoczesnych narzędzi komunikacji i informacji z myślą o jak najlepszym zaspokajaniu potrzeb użytkowników bibliotek,
  • uświadamianie i kształcenie umiejętności liderskich (rozwój osobisty) bibliotekarzy,
  • zwiększenie wiedzy i umiejętności bibliotekarek w zakresie promocji działań biblioteki w środowisku i pozyskiwania środków na działalność statutowąpodnoszenie kwalifikacji bibliotekarzy w zakresie współpracy partnerskiej w społeczności lokalnej oraz zarządzania nowoczesną instytucją kultury,
  • identyfikacja i kształcenie gruzińskich trenerów będących w stanie sprostać rosnącym potrzebom szkoleniowym środowiska bibliotecznego (a w przyszłości także innych środowisk w obrębie społeczeństwa obywatelskiego (tematyka: metodyka pracy z osobami dorosłymi, kształcenie menadżerów kultury, praca w środowisku lokalnym)
Jak wiemy, środowisko bibliotekarskie Gruzji boryka się od wielu lat z trudnościami zarówno finansowymi jak i organizacyjnymi. Funkcjonowanie bibliotek w nowoczesnym społeczeństwie pociąga za sobą wyzwania, którym trudno sprostać w sytuacji bardzo skromnych środków finansowych na działalność placówek, zniszczonej i nieprzystosowanej do działalności biblioteki infrastruktury i niskiego uposażenia bibliotekarzy. Rozpoczęta w końcu 2010 tzw. „optymalizacja”, która ma w założeniu doprowadzić do reorganizacji i konsolidacji placówek – w celu zmniejszenia nakładów na ich utrzymanie – spowoduje zniknięcie przede wszystkim małych filii – rozproszonych we wsiach i peryferyjnych dzielnicach miast – a więc w środowisku, w którym biblioteka jest jedyną placówka kultury, a mieszkańcy nie mają innego dostępu do wiedzy i informacji w bliskości miejsca zamieszkania. Mimo tego bibliotekarze cieszą się nadal poważaniem w społeczności, a placówki prowadzą osoby światłe, wykształcone, charakteryzujące się otwartym myśleniem i o wysokich aspiracjach w stosunku do swej pracy – ich poczucie misji kształcenia i przekazywania wiedzy – mimo tak niesprzyjających okoliczności – jest godne podziwu.

W związku z powyższym niniejszy projekt ma następujące cele:
  1. podniesienie kwalifikacji bibliotekarek w zakresie prowadzenia nowoczesnej lokalnej placówki kultury jaką jest biblioteka,
  2. przekazanie wiedzy odnośnie narzędzi do wykorzystania w przekształcaniu biblioteki w nowoczesne centrum wiedzy i informacji (planowanie rozwoju biblioteki, współpraca partnerska, identyfikacja źródeł finansowania działalności),
  3. identyfikacja i podniesienie kwalifikacji osób, które w przyszłości będą szkolić bibliotekarzy (metodologia, tematyka, znajomość specyfiki sektora) – liderzy, trenerzy,
  4. wzmocnienie współpracy partnerskiej pomiędzy instytucjami, organizacjami, lokalnymi liderami na terenach, w których realizowany jest projekt.
W wizycie studyjnej do Polski bierze udział 12 osób, wśród nich bibliotekarki już przeszkolone w 2010 r. oraz nowe osoby, z bibliotek nie uczestniczących uprzednio w projekcie – z dwóch regionów zachodniej Gruzji - Imeretii a także Gurii, która jest kolejnym regionem włączonym do projektu. Wśród uczestniczek wizyty są także trenerki – osoby z przygotowaniem pedagogicznym lub doświadczeniem trenerskim (praca w szkole, uczenie dorosłych, przeprowadzone szkolenia), posiadające cechy osobiste predestynujące je do bycia trenerkami a także wykazujące znajomość sektora kultury.

Gruzińskie bibliotekarki podzielą się z polskimi swymi doświadczeniami z pracy w środowisku wielokulturowym, z mniejszościami narodowymi czy migrantami. Biblioteki zaangażowane w projekt stworzą partnerskie zespoły - poznają swoje potrzeby a także działalność. W efekcie 3-dniowego warsztatu zostaną opracowane półroczny plan działania biblioteki oraz katalog zagadnień szkoleniowych dla gruzińskich bibliotekarzy.

wtorek, 26 kwietnia 2011

Życzenia świąteczne dla FRSI od gruzińskich bibliotekarzy


 Христос воскрес! Христос воскрес!
Сияет солнышко с небес!
Зазеленел уж темный лес,
Христос воистину воскрес!
Пришла весна – пора чудес,
Журчит родник – Христос воскрес!
Светлее в мире нет словес –
“Воистину Христос воскрес!”

piątek, 22 kwietnia 2011

Wesołych Świąt Wiekanocnych

Trudności i nieoczekiwane sukcesy

Trudności w realizacji projektu:
  • Zwyżka kursu dolara o ponad 20% w stosunku do kursu uwzględnionego w budżecie projektu;
  • Brak wprawy w rozliczaniu projektów zagranicznych (w innej walucie) przez organizację partnerską z Gruzji;
  • Zły stan lokalowy bibliotek gruzińskich i brak środków finansowych na remonty zawęził znacznie grono bibliotek, które potencjalnie mogłyby uczestniczyć w projekcie (ze względu na niemożność przyjęcia sprzętu komputerowego lub podłączenia do Internetu);
  • Ogromna szczegółowość procedur wymaganych przez MSZ, związanych z prowadzeniem projektu i rozliczeń oraz sprawozdawczości, ich częste nieprzystosowanie do warunków, w jakich projekty są realizowane za granicą – co powoduje konieczność poświęcania ogromnej ilości czasu na kwestie czysto biurokratyczne, ze stratą dla jakości realizowanego projektu – a wśród partnerów wywołuje zniecierpliwienie a czasami wręcz niechęć do dalszych działań.
Nieoczekiwane sukcesy:

1)    Należy do nich zaliczyć przede wszystkim wielką aktywność wszystkich bibliotekarzy gruzińskich biorących udział w projekcie, ich wielka inwencję i staranność w przeprowadzaniu wszystkich działań oraz innowacyjność i korzystanie w bardzo dużym stopniu z nowozdobytych praktycznych umiejętności.
2)    Zaangażowanie władz lokalnych z gmin i miast, skąd pochodziły biblioteki uczestniczące w projekcie. Wyasygnowanie ze szczupłych budżetów kwot niezbędnych na drobne remonty, założenie telefonów czy nawet dodatkowej linii autobusowej do biblioteki (Tshaltubo) w dodatku w drugiej połowie roku budżetowego – było dużym wysiłkiem dla władz, szczególnie, że biblioteki uczestniczące w projekcie znajdowały się na terenach peryferyjnych, zamieszkałych przez uboższą ludność – a więc potrzeby i wymagania w stosunku do władz w tych dzielnicach były duże.
3)    Zaangażowanie władz lokalnych po zakończeniu projektu – obietnica sfinansowania kosztów Internetu w bibliotekach, które wzięły udział w projekcie i otrzymały sprzęt.
4)    Życzliwe i bardzo duże zainteresowanie projektem nie tylko środowiska bibliotecznego, lecz całej opinii publicznej w Gruzji– także poza granicami regionu Imeretii, co przejawiało się m.in. w zainteresowaniu mediów (szczególnie TV) projektem.
5)    Zrozumienie kluczowej roli szkoleń – służących podnoszeniu kwalifikacji i wiedzy bibliotekarzy – w projekcie przez cale środowisko biblioteczne Imeretii.
6)    W bibliotekach Imereti rok 2011 został ogłoszony Rokiem Literatury Polskiej – co przyczyni się do promocji polskiej kultury w Gruzji.

Ewaluacja projektu

Ewaluacja projektu została przeprowadzona przez eksperta gruzińskiego, na podstawie wskazówek do projektu ewaluacji przygotowanych przez specjalistę zajmującego się w FRSI ewaluacją Programu Rozwoju Bibliotek. Ewaluacja obejmuje szkolenia, doradztwo oraz całościowe efekty projektu na rzecz bibliotek w Imereti. Raport ewaluacyjny przygotowano wykorzystując materiały wytworzone w ramach realizacji projektu, ankiety wypełnione przez uczestników szkoleń, ankiety i wywiady przeprowadzone pod koniec realizacji projektu (w grudniu 2010 r.) z bibliotekarzami, użytkownikami bibliotek, liderami opinii.

Analizie poddano w raporcie skutki realizacji projektu czyli rozszerzenie działalności w 10 bibliotekach Imeretii uczestniczących w projekcie, otrzymując sprzęt oraz szkolenia. Raport omawia szczegółowo szkolenia, ich wyniki oraz ocenę ze strony uczestników. W wywiadach natomiast skoncentrowano się na ogólnej ocenie przeprowadzonego projektu. W podsumowaniu autor przedstawia 6 rekomendacji, które przytaczamy:
a.    Aktywność władz lokalnych - konieczne jest wzmocnienie wsparcia dla bibliotek ze strony władz lokalnych; choć w tym projekcie były one aktywne, ich rola w rozwoju sektora bibliotek jest, w opinii większości użytkowników – minimalna
b.    Planowanie rozwoju bibliotek – należy bardziej szczegółowo omówić zadania planu, opracowywania projektów oraz pogłębić tematykę tworzenia partnerstw i pozyskiwania partnerów nie tylko lokalnych ale i zagranicznych;
c.    Organizacja szkoleń – choć była oceniona bardzo wysoko, należałoby w przyszłości uwzględnić postulaty dotyczące długości dnia szkoleniowego, wielkości i składu grup szkoleniowych, rodzaju pracy domowej;
d.    Trenerzy – należy zwrócić szczególną uwagę na ich kontakt z uczestnikami szkoleń, powinni wspierać szkolących się, wykazać maksymalne zainteresowanie ich działalnością i problemami;
e.    Praktyczny efekt szkoleń i ich efektywność – najbardziej aktywni uczestnicy szkoleń niekoniecznie okazują się być najlepszymi praktykami w późniejszej pracy – szkolenia należy oceniać po efektach praktycznych. Po przeprowadzeniu mini-projektów najbardziej efektywne, innowacyjne i wytrwałe okazały się w wielu przypadkach bibliotekarki, które najbardziej obawiały się na szkoleniach, czy będą mogły skorzystać z nabytej wiedzy i umiejętności.
f.    Kontynuacja projektu – jest niezbędna dla udoskonalenia działalności bibliotek w Gruzji.

Raport ewaluacyjny został sporządzony w języku gruzińskim i przetłumaczony na język polski.

Resume raportu z realizacji projektu gruzińskiego 221/2010

Podsumowanie cyklu szkoleń i warsztatów przeprowadzonych w ramach projektu:

  • Ogółem, w ramach realizacji projektu zostało przeszkolonych 60 osób; 54 bibliotekarzy, jedna liderka lokalna (aktywny użytkownik biblioteki) oraz 3 trenerów. Bibliotekarze przeszli kurs 12-dniowych szkoleń. Trenerzy – 7-dniową wizytę studyjną (warsztaty + wizyty w bibliotekach. Liczbę uczestników szkoleń z poszczególnych bibliotek przedstawia poniższe zestawienie przygotowane przez ewaluatora projektu:
  • Nabyta podczas całego cyklu szkoleń wiedza i umiejętności zostały praktycznie sprawdzone już w czasie trwania projektu – przy realizacji mini-projektów przeprowadzonych przez biblioteki;
  • Przeprowadzenie szkoleń przyczyniło się do integracji środowiska bibliotekarskiego w Imerertii i pogłębiło wymianę doświadczeń pomiędzy bibliotekarkami – uczestniczki szkoleń podkreślały ten aspekt warsztatów wielokrotnie w różnych wypowiedziach i ankietach; 
  • Uczestnicy szkoleń narzekali jedynie na zbyt długi dzień szkoleniowy oraz zbyt liczne grupy (do 23 osób) – było to spowodowane w dużym stopniu warunkami atmosferycznymi; bardzo wysoka temperatura w okresie przeprowadzenia szkoleń dawała się wszystkim we znaki; 
  • Dzięki nabytej wiedzy biblioteki mogły stworzyć plany rozwoju biblioteki, które przygotowało wszystkie (10) bibliotek uczestniczących w projekcie, choć z różną szczegółowością i niekiedy wymagające jeszcze sporo pracy. Idea planowania, w oparciu o posiadane zasoby, analizę potrzeb użytkowników i w partnerstwie z instytucjami lokalnymi została jednak przyjęta i będzie w przyszłości wykorzystywana przez biblioteki.
Oto niektóre z planowanych przez imeretyńskie biblioteki działań:
  1. Przekształcenie bibliotek w publiczne centra kultury;
  2. Aktywizacja pracy ze społecznością;
  3. Stworzenie zespołu organizacyjnego;
  4. Spotkania z uczniami szkól, studentami;
  5. Zaangażowanie w działalność kulturalną ludzi starszych;
  6. Wsparcie ludzi poniżej progu ubóstwa (przekazanie abonamentu na korzystania z usług biblioteki za darmo);
  7. Tworzenie grup interesów;
  8. Usługi informatyczne (efektywne wykorzystanie różnych programów dla dzieci, wychowanie młodego pokolenia w duchu patriotycznym);
  9. Imprezy kulturalne: III Międzynarodowa Konferencja Naukowa, wystawa książek, przygotowanie Tygodnia Bibliotek z różnego rodzaju imprezami kulturalnymi;
  10. Tworzenie elektronicznych zasobów bibliotecznych (strona internetowa, katalog elektroniczny, elektroniczna biblioteka itd.);
  11. Rozszerzenie działalności wydawniczej;
  12. Stworzenie mobilnej biblioteki dla dzieci niepełnosprawnych oraz dla emerytów i rencistów; 
  13. Przetworzenie biblioteki w centrum medialne

W bibliotekach Imereti rok 2011 został ogłoszony Rokiem Literatury Polskiej – co przyczyni się do promocji polskiej kultury w Gruzji.