Życzenia świąteczne dla FRSI od gruzińskich bibliotekarzy

 Христос воскрес! Христос воскрес!
Сияет солнышко с небес!
Зазеленел уж темный лес,
Христос воистину воскрес!
Пришла весна – пора чудес,
Журчит родник – Христос воскрес!
Светлее в мире нет словес –
“Воистину Христос воскрес!”

Wesołych Świąt Wiekanocnych

Trudności i nieoczekiwane sukcesy

Trudności w realizacji projektu:

• Zwyżka kursu dolara o ponad 20% w stosunku do kursu uwzględnionego w budżecie projektu;
• Brak wprawy w rozliczaniu projektów zagranicznych (w innej walucie) przez organizację partnerską z Gruzji;
• Zły stan lokalowy bibliotek gruzińskich i brak środków finansowych na remonty zawęził znacznie grono bibliotek, które potencjalnie mogłyby uczestniczyć w projekcie (ze względu na niemożność przyjęcia sprzętu komputerowego lub podłączenia do Internetu);
• Ogromna szczegółowość procedur wymaganych przez MSZ, związanych z prowadzeniem projektu i rozliczeń oraz sprawozdawczości, ich częste nieprzystosowanie do warunków, w jakich projekty są realizowane za granicą – co powoduje konieczność poświęcania ogromnej ilości czasu na kwestie czysto biurokratyczne, ze stratą dla jakości realizowanego projektu – a wśród partnerów wywołuje zniecierpliwienie a czasami wręcz niechęć do dalszych działań.

Nieoczekiwane sukcesy:

1)    Należy do nich zaliczyć przede wszystkim wielką aktywność wszystkich bibliotekarzy gruzińskich biorących udział w projekcie, ich wielka inwencję i staranność w przeprowadzaniu wszystkich działań oraz innowacyjność i korzystanie w bardzo dużym stopniu z nowozdobytych praktycznych umiejętności.
2)    Zaangażowanie władz lokalnych z gmin i miast, skąd pochodziły biblioteki uczestniczące w projekcie. Wyasygnowanie ze szczupłych budżetów kwot niezbędnych na drobne remonty, założenie telefonów czy nawet dodatkowej linii autobusowej do biblioteki (Tshaltubo) w dodatku w drugiej połowie roku budżetowego – było dużym wysiłkiem dla władz, szczególnie, że biblioteki uczestniczące w projekcie znajdowały się na terenach peryferyjnych, zamieszkałych przez uboższą ludność – a więc potrzeby i wymagania w stosunku do władz w tych dzielnicach były duże.
3)    Zaangażowanie władz lokalnych po zakończeniu projektu – obietnica sfinansowania kosztów Internetu w bibliotekach, które wzięły udział w projekcie i otrzymały sprzęt.
4)    Życzliwe i bardzo duże zainteresowanie projektem nie tylko środowiska bibliotecznego, lecz całej opinii publicznej w Gruzji– także poza granicami regionu Imeretii, co przejawiało się m.in. w zainteresowaniu mediów (szczególnie TV) projektem.
5)    Zrozumienie kluczowej roli szkoleń – służących podnoszeniu kwalifikacji i wiedzy bibliotekarzy – w projekcie przez cale środowisko biblioteczne Imeretii.
6)    W bibliotekach Imereti rok 2011 został ogłoszony Rokiem Literatury Polskiej – co przyczyni się do promocji polskiej kultury w Gruzji.

Ewaluacja projektu

Ewaluacja projektu została przeprowadzona przez eksperta gruzińskiego, na podstawie wskazówek do projektu ewaluacji przygotowanych przez specjalistę zajmującego się w FRSI ewaluacją Programu Rozwoju Bibliotek. Ewaluacja obejmuje szkolenia, doradztwo oraz całościowe efekty projektu na rzecz bibliotek w Imereti. Raport ewaluacyjny przygotowano wykorzystując materiały wytworzone w ramach realizacji projektu, ankiety wypełnione przez uczestników szkoleń, ankiety i wywiady przeprowadzone pod koniec realizacji projektu (w grudniu 2010 r.) z bibliotekarzami, użytkownikami bibliotek, liderami opinii.

Analizie poddano w raporcie skutki realizacji projektu czyli rozszerzenie działalności w 10 bibliotekach Imeretii uczestniczących w projekcie, otrzymując sprzęt oraz szkolenia. Raport omawia szczegółowo szkolenia, ich wyniki oraz ocenę ze strony uczestników. W wywiadach natomiast skoncentrowano się na ogólnej ocenie przeprowadzonego projektu. W podsumowaniu autor przedstawia 6 rekomendacji, które przytaczamy:
a.    Aktywność władz lokalnych - konieczne jest wzmocnienie wsparcia dla bibliotek ze strony władz lokalnych; choć w tym projekcie były one aktywne, ich rola w rozwoju sektora bibliotek jest, w opinii większości użytkowników – minimalna
b.    Planowanie rozwoju bibliotek – należy bardziej szczegółowo omówić zadania planu, opracowywania projektów oraz pogłębić tematykę tworzenia partnerstw i pozyskiwania partnerów nie tylko lokalnych ale i zagranicznych;
c.    Organizacja szkoleń – choć była oceniona bardzo wysoko, należałoby w przyszłości uwzględnić postulaty dotyczące długości dnia szkoleniowego, wielkości i składu grup szkoleniowych, rodzaju pracy domowej;
d.    Trenerzy – należy zwrócić szczególną uwagę na ich kontakt z uczestnikami szkoleń, powinni wspierać szkolących się, wykazać maksymalne zainteresowanie ich działalnością i problemami;
e.    Praktyczny efekt szkoleń i ich efektywność – najbardziej aktywni uczestnicy szkoleń niekoniecznie okazują się być najlepszymi praktykami w późniejszej pracy – szkolenia należy oceniać po efektach praktycznych. Po przeprowadzeniu mini-projektów najbardziej efektywne, innowacyjne i wytrwałe okazały się w wielu przypadkach bibliotekarki, które najbardziej obawiały się na szkoleniach, czy będą mogły skorzystać z nabytej wiedzy i umiejętności.
f.    Kontynuacja projektu – jest niezbędna dla udoskonalenia działalności bibliotek w Gruzji.

Raport ewaluacyjny został sporządzony w języku gruzińskim i przetłumaczony na język polski.

Resume raportu z realizacji projektu gruzińskiego 221/2010

Podsumowanie cyklu szkoleń i warsztatów przeprowadzonych w ramach projektu:

• Ogółem, w ramach realizacji projektu zostało przeszkolonych 60 osób; 54 bibliotekarzy, jedna liderka lokalna (aktywny użytkownik biblioteki) oraz 3 trenerów. Bibliotekarze przeszli kurs 12-dniowych szkoleń. Trenerzy – 7-dniową wizytę studyjną (warsztaty + wizyty w bibliotekach. Liczbę uczestników szkoleń z poszczególnych bibliotek przedstawia poniższe zestawienie przygotowane przez ewaluatora projektu:
• Nabyta podczas całego cyklu szkoleń wiedza i umiejętności zostały praktycznie sprawdzone już w czasie trwania projektu – przy realizacji mini-projektów przeprowadzonych przez biblioteki;
• Przeprowadzenie szkoleń przyczyniło się do integracji środowiska bibliotekarskiego w Imerertii i pogłębiło wymianę doświadczeń pomiędzy bibliotekarkami – uczestniczki szkoleń podkreślały ten aspekt warsztatów wielokrotnie w różnych wypowiedziach i ankietach; 
• Uczestnicy szkoleń narzekali jedynie na zbyt długi dzień szkoleniowy oraz zbyt liczne grupy (do 23 osób) – było to spowodowane w dużym stopniu warunkami atmosferycznymi; bardzo wysoka temperatura w okresie przeprowadzenia szkoleń dawała się wszystkim we znaki; 
• Dzięki nabytej wiedzy biblioteki mogły stworzyć plany rozwoju biblioteki, które przygotowało wszystkie (10) bibliotek uczestniczących w projekcie, choć z różną szczegółowością i niekiedy wymagające jeszcze sporo pracy. Idea planowania, w oparciu o posiadane zasoby, analizę potrzeb użytkowników i w partnerstwie z instytucjami lokalnymi została jednak przyjęta i będzie w przyszłości wykorzystywana przez biblioteki.

Oto niektóre z planowanych przez imeretyńskie biblioteki działań:

1. Przekształcenie bibliotek w publiczne centra kultury;
2. Aktywizacja pracy ze społecznością;
3. Stworzenie zespołu organizacyjnego;
4. Spotkania z uczniami szkól, studentami;
5. Zaangażowanie w działalność kulturalną ludzi starszych;
6. Wsparcie ludzi poniżej progu ubóstwa (przekazanie abonamentu na korzystania z usług biblioteki za darmo);
7. Tworzenie grup interesów;
8. Usługi informatyczne (efektywne wykorzystanie różnych programów dla dzieci, wychowanie młodego pokolenia w duchu patriotycznym);
9. Imprezy kulturalne: III Międzynarodowa Konferencja Naukowa, wystawa książek, przygotowanie Tygodnia Bibliotek z różnego rodzaju imprezami kulturalnymi;
10. Tworzenie elektronicznych zasobów bibliotecznych (strona internetowa, katalog elektroniczny, elektroniczna biblioteka itd.);
11. Rozszerzenie działalności wydawniczej;
12. Stworzenie mobilnej biblioteki dla dzieci niepełnosprawnych oraz dla emerytów i rencistów; 
13. Przetworzenie biblioteki w centrum medialne

W bibliotekach Imereti rok 2011 został ogłoszony Rokiem Literatury Polskiej – co przyczyni się do promocji polskiej kultury w Gruzji.